Woonin pioniert met woningdelen voor jongeren, leraren en statushouders

Onderstaand artikel verscheen op 24 juni 2025 op de website van Volkshuisvesting Nederland

Woningcorporatie Woonin in Utrecht experimenteert met een vernieuwende manier om woonruimte beter te benutten én mensen sneller aan een plek te helpen: kleinschalig gemengd wonen in de bestaande voorraad en woningdelen. "We verhuren meerdere kamers in een huis aan verschillende groepen", vertelt manager Wonen, Anemoon van Dijk. "Vooralsnog zijn dat basisschoolleraren en statushouders, die samen met andere jongeren een woning huren en de voorzieningen delen."

Woningdelen is geen nieuw fenomeen. Studenten doen het al jaren. Maar dat woningcorporaties hun bestaande voorraad daarvoor inzetten, is wel nieuw. "Wij zijn een van de drie corporaties in Nederland die hiermee experimenteren", zegt Van Dijk. Woonin is in 2023 ontstaan uit een fusie tussen de corporaties Mitros en Viveste. Met ongeveer 38.000 woningen in de regio, waarvan krap 30.000 in de Domstad, is Woonin een van de grootste corporaties in Utrecht.

Maatschappelijke doelen

"We hebben soms grote woningen in ons bestand, die zich lenen voor kamerverhuur", vertelt de manager Wonen. "Corporaties zijn vooral gewend aan het huisvesten van gezinnen. Maar de krapte op de woningmarkt wordt alleen maar erger, zeker voor alleenstaanden. Met de woningnood neemt ook de druk op corporaties toe om buiten de kaders te denken. En om maatschappelijke doelen te realiseren, zoals het huisvesten van statushouders." Woningen delen – meerdere mensen delen samen een woning, bijvoorbeeld door kamers te huren binnen één huis – is een manier om bestaande woningen beter en sneller te benutten.

Netwerk

"Daarvoor zijn we drie jaar geleden een pilot gestart, die nog steeds succesvol loopt in een pand in Utrecht-Oost, vlak achter het Spoorwegmuseum", vervolgt Van Dijk. "Voorheen woonden hier vijf studenten, nu drie jongeren die graag een woning willen delen met twee jonge statushouders. In het naastgelegen huis starten we binnenkort eenzelfde project met drie jongeren en drie statushouders." Het spreekwoordelijke mes snijdt zo aan meerdere kanten. "De statushouders krijgen op deze manier een netwerk in de stad. Ze wonen met andere jongeren die het leuk vinden om met statushouders te wonen. Ze eten samen, leren de taal sneller, worden op sleeptouw genomen en en worden geholpen hun weg te vinden. We oriënteren ons momenteel op een derde pand."

Matchen

Hoe komt een statushouder in aanmerking voor zo’n gemengd-wonen-plek? Van Dijk: "Dat loopt via Vluchtelingenwerk en de gemeente. Vluchtelingenwerk zoekt jongeren die voor een dergelijk project open staan. Voor de matching van deze jongeren hebben we contact gezocht met Stichting Kamers met Aandacht, een non-profitorganisatie die kwetsbare jongeren op weg helpt naar zelfstandigheid. Zij verzorgen de matching, begeleiden het project en gaan er regelmatig op bezoek. De huurders krijgen een regulier huurcontract voor een onzelfstandige woonruimte zonder einddatum. Dat is voor onze corporatie ook nieuw: kleinschalig gemengd wonen, in panden die we al hadden, maar die we op een andere manier invullen."

Creativiteit aanboren

‘Een dergelijk experiment zet je aan het denken en boort je creativiteit aan", zegt Van Dijk. "Want kunnen we dan ook niet andere doelgroepen op die manier helpen? Vandaar dat we nu in Overvecht een woning-delen-pilot zijn gestart voor leraren. De gedachte is dat als je basisschoolleraren, een vitaal beroep, huisvesting kan bieden, je ze langer aan de school en de stad kunt binden. We zochten samenwerking met de schoolbesturen van het Utrechtse primair onderwijs, die daar erg enthousiast over waren. Bij dit woningdeelproject doet Woonin samen met de onderwijsinstellingen de matching van kandidaten. Voor deze pilot hebben we tien woningen beschikbaar, waarvan er nu drie bezet zijn."

Meer succesvolle toepassingen?

Ziet Van Dijk dan nog meer succesvolle toepassingen van woning delen? "Fysiek is het niet zo’n probleem", zegt ze. "Want we hebben veel woningen met een woonkamer en meerdere slaapkamers. Maar er zijn nog wel wat praktische zaken die uitgewerkt moeten worden voor een grootschalige aanpak. Bijvoorbeeld de matching. De Stichting Kamers met Aandacht of scholen zijn nu noodzakelijke partners om dit voor elkaar te krijgen. En matchen vergt andere vaardigheden van ons als corporatie. Soms worden brandveiligheidsnormen strenger als er meer personen op een adres wonen. Moet je tussenmeters plaatsen om de gas- en lichtrekening rechtvaardig te delen? Woningdelen heeft meestal ook een effect op het benodigde aantal fiets- en autoparkeerplekken. Dat zijn een paar dingen van de lijst waarover we met het ministerie in gesprek zijn."

Anders durven kijken

De pilots bieden de corporatie nieuwe perspectieven vindt Van Dijk. "We benutten onze woningvoorraad beter, kunnen andere doelgroepen naar een wijk trekken en hen beter laten integreren, en kunnen mensen met vitale beroepen aan onze stad binden. Dat zijn de kansen die ontstaan als je anders durft te kijken."

Marjolein Buurman, coördinator bij Kamers met aandacht:

"Stichting Kamers met Aandacht is een non-profit organisatie. We hebben als doel de positieve uitstroom uit de jeugdzorg te bevorderen en daar door het aantal dak- en thuisloze jongeren te verminderen. We zoeken voor jongeren tussen de 18 en 23 jaar naar kamers bij particulieren. Naast ambulante begeleiding bieden we ook informele steun in de vorm van huisgenoten of betrokken buren. Daarnaast organiseren we ook “huizen met aandacht”, in dit geval in samenwerking met Woonin en Vluchtelingenwerk.

Met woningdelen slaan we meerdere vliegen in één klap. De gemeente is verantwoordelijk voor opvang van statushouders, Woonin heeft daarover een prestatieafspraak met de gemeente. Kamers met aandacht verzorgt voor Woonin de juiste match van bewoners. Op dat gebied ontlasten wij de corporatie volledig. We zoeken allereerst jongeren die met statushouders een woning willen delen en ondersteunende hulp – oftewel informele zorg – willen bieden. Die jongeren zijn er vanwege de woningnood genoeg. Tijdens een intake-gesprek check ik of ze zich echt gemeld hebben om statushouders te ondersteunen en of ze – bij wijze van spreken – het hart op de juiste plek hebben. Wat informele zorg inhoudt? Kort gezegd: een luisterend oor, een helpende hand en een wakend oog. Soms hebben statushouders hulp nodig bij het ontcijferen van brieven van instanties, een andere keer is de vraag hoe ze het beste kunnen reizen. Elk half jaar evalueren we het woningdelen. Als er tussentijds problemen zijn, lossen de bewoners dat bij voorkeur onderling op. Lukt dat niet, grijpen wij in. 

Ik heb nu zes “huizen met aandacht” onder mijn hoede. Wat mij betreft worden dat er snel meer. Toen we hier drie jaar geleden met Woonin aan begonnen, was het behoorlijk pionieren. We waren twee Pippi Langkousen: we hebben dit nog nooit gedaan, maar we denken dat het gaat werken. Natuurlijk liepen en lopen we tegen allerlei systeembelemmeringen aan, zoals bijvoorbeeld de Hospitaregeling. Inmiddels is Kamers met aandacht in 108 gemeenten actief en melden steeds meer woningcorporaties zich bij ons om te vragen wat onze aanpak is. In de regio Utrecht plaatsen we acht jongeren per jaar. Een druppel op een gloeiende plaat? Misschien, maar het betekent voor acht jongeren een compleet nieuw perspectief in hun leven. En elke jongere die we kunnen plaatsen, is er een minder die tussen wal en schip – lees: op straat – belandt. Als het aan mij ligt, verspreidt woningdelen zich als een olievlek over het land."